Çin’de dijital yuan kullanan bölge sayısı 23’e çıktı
Çin merkez bankası, Guangzhou’nun da aralarında bulunduğu 11 kentin de eklenmesiyle dijital RMB pilot bölgelerinin sayısının 23’e çıktığını açıkladı.
Çin’in merkez bankası konumundaki Çin Halk Bankası’nın (PBOC) açıkladığı verilere göre, 31 Aralık 2021 itibarıyla dijital RMB’nin Çin’de kullanıldığı alan sayısı 8 milyona, açılan kişisel dijital cüzdan sayısı261 milyona ulaştı. Dijital RMB ile gerçekleştirilen işlem tutarı ise 87 milyar 565 milyon yuanı (13 milyar 768 milyon dolar) buldu.
Veriler, dijital RMB’nin ülke genelindeki kullanımına dair düzenlemelerin kapsamının giderek arttığını ortaya koydu.
Peki, hâlihazırda gelişmiş ve olgun bir mobil ödeme sistemine sahip Çin’de dijital RMB’nin geliştirilmesi ne anlam taşıyor? Dijital RMB’nin yaygınlaştırılması, dijital ekonominin gelişmesine nasıl yardımcı olacak?
Bitcoin gibi kripto paralar, ademi merkeziyetçi yapıları ve dünya genelinde geçerli olmaları gibi nitelikleriyle küresel boyutta hızla popüler oldu. Ancak, tamamen anonim olan kripto para birimleri, uluslararası para sistemine ve ödeme sistemine birçok risk ve tehdit getirdi. Buna ek olarak, piyasadaki spekülatif faaliyetler de kripto fiyatlarının büyük ölçüde dalgalanmasına neden oluyor.
Çin Halk Bankası ve Merkezi İnternet İşleri Komisyonu Ofisi tarafından geçen yılın eylül ayında yayımlanan bir duyuruda, kripto para birimlerinin yasal para birimleriyle kanun önünde eşit konuma sahip olmadığı ve piyasada para olarak dolaştırılamayacağı vurgulandı.
Kripto paraların yol açtığı menfi durumların önüne geçmek giderek zorlaşırken, bu tür para birimlerinin avantajlarına sahip, ancak karşılaşılan olumsuzlukları önleyebilecek yeni bir para türünün çıkarılması, ivedi bir görev olarak uluslararası toplumun karşısına çıktı. Dijital RMB’nin geliştirilmesi çalışmaları tam da bu temelde başlatıldı ve yürütülüyor.
Dijital RMB ile ilgili Ar-Ge çalışmaları, Çin Halk Bankası’nın önderliğinde 2014 yılında başlatıldı.2019 sonunda dijital RMB ilk olarak Shenzhen, Suzhou ve Chengdu kentleri ile Xiong’anYeni Bölgesi ve Beijing Kış Olimpiyatları kapsamındaki alanlarda pilot olarak uygulandı.
Çin’de dijital RMB için zemin hazır
Dijital RMB’nin geliştirilmesi, Çin’de dijital ekonominin kalkınmasının doğurduğu taleplerle de uyumlu. 2021 Çin’de Dijital Ekonominin Kalkınması başlıklı beyaz kitaba göre, 2020 yılında Çin’de dijital ekonominin hacmi 39 trilyon 200 milyar yuana (6 trilyon 163 milyar dolar) ulaşarak, gayrisafi yurtiçi hasılanın yüzde 38,6’sını oluşturdu. Dijital ekonomi, Çin ekonomisinin büyümesinin en önemli motorlarından biri konumuna yükseldi.
Dijital ekonominin gelişmesi, online alışveriş, dijital vatandaşlık işleri ve internet üzerinden mesai gibi birçok alanın ortaya çıkışını da hızlandırdı. Dolayısıyla, Çin’in merkez bankası tarafından piyasaya sürülen dijital ve yasal para biriminin, hem etkili hem de güvenli olmasıyla söz konusu alanlardaki hızlı gelişmenin beraberinde getirdiği daha verimli bir ödeme modeline dönük ihtiyacı karşılaması bekleniyor.
Dijital RMB ile ödemenin mobil ödemelerden farkı nedir?
Çin, gelişmiş ve olgun bir mobil ödeme piyasasına sahip. WeChat Pay, Alipay gibi mobil ödeme sistemleri, Çinli tüketiciler arasında son derece yaygın. Dijital RMB ile ödeme ve diğer mobil ödeme yöntemleri arasında birkaç açıdan fark bulunuyor.
-Güvenlik: Dijital RMB, devletin güvencesine sahipken, üçüncü taraf mobil ödemeler ise geliştirici şirketlere dayalıdır. Şirketin işleyişindeki herhangi bir problem, tüm hesapların güvenliğini de etkileyebilir.
-Verimlilik: Dijital RMB, yasal bir paradır; hiçbir işletme veya kişinin kabul etmeyi reddetmesi mümkün değildir. Ayrıca ödeme ile paranın hesaba aktarılması eş zamanlıdır. Buna kıyasla, üçüncü taraf mobil ödemeler kullanıldığında ödemenin tamamlanmasının ardından paranın anında hesaba geçmediği durumlar da görülmektedir.
-İşlem ücreti: Üçüncü taraf ödeme sistemlerini kullananlar, ödeme alırken veya hesaplarından para çekerken işlem ücreti ödemeliler. Dijital RMB ile yapılan ödemede ise bu durumla karşılaşılmaz.
-Kullanım ortamı: Üçüncü taraf ödeme sistemlerinde ödeme yapılabilmesi için internet bağlantısı gereklidir. Dijital RMB ile internet bağlantısı bulunmayan ortamlarda da ödeme yapılabilir.
Daha sağlıklı dijital ekonomik ortam hedefi
Çin’de mobil ödemeler halkın günlük yaşamının neredeyse tüm alanlarını kapsamış olmasına rağmen, söz konusu dijital kaynakların, esas olarak büyük ölçekli birkaç teknoloji şirketinin elinde olduğu bir gerçek. Söz konusu şirketler, farklı ödeme platformları arasında duvar örmeye çalıştıkları gibi, dijital kaynakların kullanımında da tekel oluşturuyorlar. Bunun dışında, birbirinden bağımsız olan ödeme platformları ekonomik canlılığın sürdürülmesini ve daha fazla dijital kaynak geliştirilmesini engelliyor.
Dijital RMB’nin daha açık ve sağlıklı bir dijital ekonomik ortam oluşturulmasına imkân sağlaması bekleniyor. Ayrıca dijital RMB, ticari bilgilerin merkez bankası tarafından saklanması sayesinde, kara para aklama, vergi kaçakçılığı ve terörün finansmanı gibi yasa dışı girişimlerin etkili şekilde önlenmesine olanak tanıyacak.
Son olarak, dijital RMB’nin geliştirilmesi, Çin’e küresel dijital ekonomi alanındaki rekabete büyük bir üstünlük kazandıracak. Çin, dünyanın ikinci büyük ekonomisi konumunda, ancak RMB’nin uluslararası ödemelerdeki payı, Aralık 2021 itibarıyla sadece yüzde 2,7 seviyesinde kaldı. Bu oran, Çin’in ekonomik ölçeğiyle uyumlu değil. Dijital RMB’nin yaygınlaşması, RMB’nin uluslararasılaşma sürecini hızlandıracağı gibi, Çin’in para biriminin uluslararası statüsünün yükselmesine de güçlü bir destek verecek.
Kaynak Çin Uluslararası Radyosu
Hibya Haber Ajansı